ساز هنگ یا هنگدرام، نوعی ساز کوبهای در طبقهٔ خودصداها است، که برای اولین بار در سال ۲۰۰۰ توسط فلیکس رونِر و سابینا شِرر در شهر برن در کشور سوئیس ساخته شد. سازندگان نامِ «هنگ» را برای این ساز انتخاب کردهاند و نسبت به استفاده از اسم «هنگدرام» در زبان انگلیسی ابراز نارضایتی کردهاند.
هنگ آلت موسیقی ست که در دسته “Idiophoic”ها یا همان “خودصداها” تقسیمبندی میشود یا بهطور واضح تر ساز هنگ درام ساز کوبهای و ملودیک میباشد. اسم کمپانی این دو شخص “PANART” بود که همچنان تولیدات خاصی به غیر از هنگدرام در برنامه کاری خود دارد. البته لازم به ذکراست که این نام نه چندان با مسمی مورد انتقاد و تعجب خیلی از تولیدکنندگان و سازندگان هنگ درام قرار گرفت.
گفته میشود قبل از ابداع ساز هنگ درام، سازهای دیگری به نام SteelPan با بدنه کاملاً فلزی و ساختار ابتدایی حدود ۱۷۰۰ میلادی در آفریقا و آمریکای جنوبی و بعد از آن از گالنهای فلزی (گالنهایی با ظرفیت ۵۵ گالن) خالی ساخته شده که در جشنها و مراسم طرفداران پر و پا قرصی داشتهاست و به نوازندگان آن ” پن ایست ” (Panists) گفته میشود.
ساز هنگ از دو قسمت کاملاً جداگانه فلزی ساخته شده. قوس بالایی و پایینی. قوسِ بالایی که نتها بر روی این قوس چیده شده و به آن “طرفِ دینگ” (Ding Side) گفته میشود. طرف دیگر قوس زیرین میباشد که دارای یک سوراخ بزرگ در مرکز آن است، این قسمت را گو (Gu Side) مینامند.
نت اصلی ساز هنگ درام یا «دینگ»، پایینترین نت از نظر اکتاو صدایی یا به عبارتی بمترین صدا را تولید میکند؛ که معمولاً ارتباطی با ساختار گام یا همان Scale (ساختار نتها) ندارد؛ و دیده شدهاست که با مجموعه نتهای ثابت برای دو ساز مختلف، دینگ با نت متفاوتی ساخته میشود. در روش نوشتاری نتها، نت دینگ با یک علامت از باقی نتها جدا میشود. مثلاً
D / A C D E F G A
این مثال نشان میدهد که، نت اصلی یا همان دینگ شامل نت D یا در فارسی «ر» RE میباشد.